KI SA YO RELE MIZRAH?
Mizrah se yon mo ebre pou di Lès (bò kote solèy leve), Se pou tèt sa a ke moun yo ki soti nan Peyi yo ki gen bò kote solèy leve a nou rele yo Mizrahi oubyen Mizrahim. Koulyè pou ki sa nap itilize mo sa? Ou ta ka deja tande ke nou fè fas a bò solèy leve lè nap priye, ou konnen poukisa?
Salomon Pitit Wa David te Di Konsa lè li tap inogire Tanp la: “ .. si yo vire tèt yo nan direksyon peyi ou, laplas ou te bay zansèt yo a, si yo vire tèt yo nan direksyon lavil ou te chwazi a, nan direksyon Tanp mwen bati pou ou a, pou yo lapriyè ou, tanpri, koute lapriyè y'ap fè nan pye ou, kote ou ye nan syèl kote ou rete a. Koute lapriyè yo, defann kòz yo. Padonnen pèp ou a tout peche yo te fè kont ou yo. (2 Istwa wa yo 6: 39-40)
“Lajounen kou lannwit, voye je ou sou tanp lan, tanp kote ou te di w'ap toujou la a. Koute lapriyè mwen menm, sèvitè ou la, m'ap fè nan pye ou. Wi, koute lapriyè m'ap fè ak lapriyè pèp Izrayèl ou a ap fè nan pye ou isit la. Nan syèl kote ou rete a, koute lapriyè nou, padonnen nou.” (1 Wa 8:29; 2 Istwa wa yo 6: 20-21).
Premye bagay nou bezwen fè klè se ke nou pa nesesèman fè fas bò kote solèy leve; nou fè fas lavil Jerizalèm. E menm lè konpa nou an oswa kat jeyografik la montre ke lavil Jerizalèm se sou bò solèy leve nan kote nou an, nou toujou ka fini fè fas a yon lòt direksyon.
Son konfizyon? Ann kòmanse depi nan konmansman an.
Nap fè fas a Latè D'Izrayèl la, Nap fè fas lavil Jerizalèm, e Na Fè fas Tenp Sen pou Bondye a.
Yon ti tan apre wa Salomon te bati tanp lan nan Jerizalèm, li te priye Bondye pou kote sa a te vin yon kay etènèl pou prezans diven an: “Lè syèl la fèmen, e pa gen lapli. . . epi yo pral priye nan direksyon kote sa a, yo pral fè lwanj pou non ou, epi yo pral repanti pou peche yo, pou ou ka reponn yo. ”1
Baze sou vèsè sa a (ak lòt moun ki jwenn nan lapriyè a olye long), Talmud la konprann ke jwif yo nan dyaspora a ta dwe fè fas a nan direksyon Latè Sent la lè wap lapriyè, moun ki nan pèp Izrayèl la ta dwe fè fas nan direksyon lavil Jerizalèm, moun ki nan lavil Jerizalèm ta dwe fè fas nan direksyon Mòn Tanp lan, ak moun ki sou Mòn Tanp lan ta dwe vire nan direksyon ki Pis Sen nan Tanp lan.
Vreman vre, Danyèl, ki te viv pandan ekzil Babilòn lan, te fè fas Lwest Paske li tap fè fas lavil Jerizalèm: "Danyèl. . . li te antre lakay li — kounye a, fenèt li yo nan chanm anwo a louvri nan direksyon Jerizalèm — e li te ajenou sou jenou li twa fwa pa jou, epi li te priye. . . "3
Vreman vre nosyon ke priyè nou yo monte nan syèl la sou mòn tanp lan anrasinen nan liv Jenèz la, kote Jakòb deklare konsènan mòn tanp lan, “Ala bèl kote sa a! Sa pa lòt pase kay Bondye a, e se pòt syèl la menm li ye. ”4
Se konsa, nou wè ke li enpòtan fè fas nan direksyon Peyi d’Izrayèl la, li enpòtan fè fas lavil Jerizalèm, oswa plas ki te gen Tanp Sen pou Bondye a, tou depann de ki kote ou ye lè wap priye, men se pa nesesèman nan direksyon solèy leve a.
Se konsa, poukisa gen tankou yon KONSEPSYON répandus ke nou fè fas bò kote solèy leve? Paske bèso a nan kilti Jwif Ashkenaz la ak Kilti Sefarad yo, Lafrans ak Espay respektivman, yo apeprè nan Lwès Peyi D’Izrayèl la.
No comments: