* * *Moun ki gen obligasyon e ki egzante de jèn Tisha Be'av ak sitiyasyon yo lè Tisha Be'av tonbe sou Motza'ei Shabbat* * *
*Yon moun ki malad ak yon maladi ki pa menase lavi, yon moun ki aje, ak yon fanm ki fèk akouche*
Yon moun ki malad (sa vle di lè yon moun aktyèlman al kabann ak tankou, menm si maladi a pa menase lavi) se egzante de jèn sou Tisha Be'av. Lè w gen dout sou sitiyasyon yon moun, ou ta dwe konsilte yon otorite halachic enpòtan. (Doulè ak doulè, tankou maltèt komen ak lòt bagay konsa, se pa rezon pou egzante yon moun nan jèn sou Tisha Be'av.)
Yon moun ki aje ki febli pa jèn yo konsidere kòm "malad" pou tout entansyon ak rezon epi li egzante de jèn sou Tisha Be'av; menm si li pa gen okenn maladi entèn, li dwe poutan manje sou Tisha Be'av.
Gen yon diskisyon nan mitan Poskim yo konsènan estati yon fanm ki fèk akouche. Konsènan yon fanm ki te akouche nan sèt jou ki sot pase yo, tout opinyon yo dakò ke li se egzante de jèn sou Tisha Be'av. Sepandan, si li te akouche plis pase sèt jou de sa men li toujou nan trant jou apre akouchman, plizyè Poskim yo nan opinyon ke li dwe aji sevè ak vit sou Tisha Be'av. Sepandan, Maran Rabbeinu Ovadia Yosef zt”l regle ke toutotan fanm nan se nan trant jou apre akouchman, li se egzante de jèn.
Menm bagay la tou aplike pou yon fanm ki, Bondye padon, fè foskouch apre omwen karant jou gwosès (sa vle di ke li te fè yon foskouch yon fetis ki te nan matris la pandan karant jou oswa plis; karant jou sa yo konte depi nan konsepsyon aktyèl la, pa nan. fason doktè konte kòmanse nan yon lòt de semèn pita) nan ke li se egzante de jèn sou Tisha Be'av osi lontan ke li se toujou nan trant jou nan foskouch la.
*Fanm ansent ak fanm k ap bay tete*
Malgre ke fanm ansent ak fanm ki bay tete yo egzante de tout lòt jèn piblik (anplis pou Yom Kippur), yo toujou oblije fè jèn sou Tisha Be'av pifò ane yo.
Men, nan ane kote Tisha Be'av tonbe soti nan Shabbat epi yo ranvwaye jèn nan jiska Dimanch, tankou ane sa a, 5782, Maran Rabbeinu Ovadia Yosef zt”l règ (nan Responsa Yabia Omer li, Volim 5, Chapit 40) ke fanm ansent ak tete yo egzante de jèn Tisha Be'av. Li kontinye sipòte sa a ak sous ak prèv opinyon li. Li ekri ke Hagaon Harav Yehuda Shako zt”l (youn nan pi gwo limyè Jerizalèm yo apeprè swasant ane de sa) te dakò ak desizyon l 'yo. Vreman vre, nan jèn li, Maran zt”l te yon manm nan Bet Din li (tribunal rabinik) ansanm ak Hagaon Harav Ezra Attia zt”l epi li ta diskite sou repons halajik li yo avèk yo nan lòd yo resevwa apwobasyon yo.
Poskim modèn yo pa dakò sou lè fanm ansent ak tete ka kòmanse manje sou Tisha Be'av. Nou te poze Maran zt”l kesyon sa a epi li te reponn ke li pi bon pou fanm sa yo pa konplètman retire tèt yo nan jèn yo ap obsève pa rès nasyon jwif la epi li apwopriye pou yo pa manje jiskaske apremidi dimanch la, dizyèm nan Av, sa vle di sot pase midi halachic (nan Jerizalèm nan apeprè 12:45 pm ak nan New York nan apeprè 1:00 pm). Li evidan, sa a aplike sèlman lè yo pa santi okenn feblès enpòtan, dezidratasyon, ak lòt bagay, paske dapre lèt la nan lwa a, yo ka manje nenpòt lè sou Tisha Be'av ane sa a, jan nou te eksplike.
*Timoun yo*
Timoun, sa vle di yon ti gason ki pa rive nan laj trèz ane ak yon ti fi ki pa te rive nan laj douz ane, yo konplètman egzante de jèn sou Tisha Be'av. Rezon ki fè timoun yo egzante de patisipe nan jèn sa a se paske timoun yo egzante de tout lwa dèy yo nan nenpòt ka. Vreman vre, si Bondye-entèdi yon timoun pèdi yon paran, li pa bezwen lapenn ditou, paske Mitzva pou edike timoun yo pa aplike isit la (anplis pou lwa dechire rad timoun nan ki aplike). Nenpòt ti gason ki poko rive nan laj trèz oswa ti fi ki pa rive nan laj douz an konplètman egzante de jèn nan epi yo pa bezwen menm jèn pandan plizyè èdtan.
No comments: