AK SIYOUM (LAFEN) LIV JENÈZ LA NAP DI PI GWO JENERASYON AN OREVWA
Menm jan ak zansèt nou yo nan peyi Lejip la, nou ka santi nou pèdi san patriyach nou yo ak matriyach nou yo. Men, yon nouvo epòk ap kòmanse. Nan lekti ki te vin konplete liv Jenèz la nou te wè Jakòb mouri, nan komansman liv Egzòd la nap wè ke se te pa sèlman sa, men nap wè ke menm Jozèf ak tout frè l’ yo te mouri tou.
PA RABBI AVI KILLIP
Nan kòmansman ane sa a, mwen te asiste antèman yon dam ki te gen plis pase san an. Nan elogy li a, pitit gason l 'te pale de li kòm youn nan dènye manm vivan nan "Pi gwo jenerasyon an" - moun yo ki te fèt ant 1900 ak 1927 ki gen premye lavi yo te fòme pa Gran Depresyon an ak Dezyèm Gè Mondyal la. Pèt la te pi gwo pase lavi endividyèl li. Lè w ap viv pou plis pase yon syèk, lanmò sa a ap make fen yon jenerasyon, non sèlman pou yon fanmi, men pou istwa sou yon gwo echèl.
Nan Parashat Vaye’hi, dènye posyon Torah a te gen nan liv Jenèz la, konkli istwa patriyach yo nan rakonte sou lanmò Jakòb ak Jozèf. Semèn pwochèn, anvan ou plonje nan pwochen etap dram biblik la - sa a nan esklavaj nasyonal ak redanmsyon - liv Egzòd la pral pran tan pou fini istwa anvan an lè li di ankò orevwa bay jenerasyon anvan an. Liv Egzòd la kòmanse ak pitit Jakòb yo, 70 manm fanmi li an total, ki te desann nan peyi Lejip pou vin jwenn frè Jozèf yo. Epi sa se fen istwa moun sa yo. Vèsè sis la di nou konsa: “Jozèf te mouri, ak tout frè l yo, ak tout jenerasyon sa a.” (Egzòd 1:6)
Gen yon tristès nan pawòl sa yo. Nou konnen karaktè sa yo byen. Gen yon entimite nan liv Jenèz la. Nou konnen chak frè ak lit ak benediksyon li yo. Lanmò yo make fen pwòch sa a. Lantiy la ap grandi pi laj kòm konsantre nan deplase soti nan yon fanmi nan yon nasyon. Yo pa di nou ki moun ki nan lapenn pou chak moun, men ke lanmò yo mennen nan fen yon jenerasyon.
Egzòd pa bezwen di nou ke Jozèf te mouri; fen Jenèz la menm pral deja fè sa pou nou semèn sa a. Jis anvan lanmò li, nan dènye chapit Jenèz la, Tora a mete aksan sou de aksyon Jozèf te pran pou asire eritaj li ak enpak sou jenerasyon k ap vini yo: Premye a se koneksyon li ak pitit pitit li yo, "Jozèf te viv pou l wè pitit twazyèm jenerasyon Efrayim yon nan piti gason li yo. ; Menm jan an tou, pitit Maki, pitit gason Manashe ki lot fis li, te fèt sou jenou Jozèf.” ( Jenèz 50:23 .) Yo te fèt sou jenou l. Dous imaj sa a, tap raple sa nap jwenn nan jou modèn jodia nan lavi granpapa yo ki renmen anpil yo. Kòmantatè biblik yo tap di nou tou ke Jozèf te vrèman vin konnen tout ti moun yo epi se li menm ki te leve yo.
Men, dezi Jozèf te gen pou l fè pati pwochen istwa a ale pi lwen pase wòl li te gen kòm papa ak granpapa. Lè lanmò li te iminan, Jozèf te mande frè l yo yon favè, li mande pou lè fanmi an pral retounen ann Izrayèl, pou yo pran zo l yo avèk yo. Sa li tap mande moun yo, nap konprann sa konsa esansyèlman: "pa kite m 'dèyè." E poutan, nan setyèm vèsè ki nan komansman liv Egzòd la, bib la di nou ke yo te bliye Jozèf. Se pa posib, koman moun yo te ka bliye si vit, moun ki te bay tout peyi Lejip la manje nan grangou ki te bat tout peyi a?
Divizyon ant jenerasyon yo reyèl anpil. Kèlkeswa jan nou te fè yon efò pou nou fè yon lyen ant yon jenerasyon ak yon lòt, gen kèk ti repo inevitab. Kòmantatè Ibn Ezra eksplike ke nouvèl lanmò Jozèf la gen ladan l ankò semèn pwochèn pou anseye nou ke "Jozèf te mouri nan grandè li. Menm jan an tou, frè l yo pa t wè move jou ki te vin apre yo.” Jozèf te mouri anvan esklavaj la kòmanse. Istwa a ta pral pran yon vire pou pi mal. Men, jenerasyon anvan an, fanmi 70 moun yo ki te desann ansanm nan peyi Lejip la, pa tap janm konnen sa.
Lavi nou te chanje nan anpil fason inatandi nan deseni ki sot pase a. Li ka santi tankou nou chita tou sou kouti a ant de chapit nan listwa a. Nan plis pase yon okazyon nan dènye ane yo, mwen te tande moun remake epi mande sou ki jan jenerasyon anvan an ta ka reponn si yo te kapab li tit yo ki parèt nan jounal yo jodi a. Menm jan ak Jozèf ak frè l yo, yo pa t kapab akonpaye nou nan pwochen faz listwa sa a. Menm jan ak zansèt nou yo nan peyi Lejip la, nou ka santi nou pèdi san patriyach nou yo ak matriyach nou yo.
Lè li rive pou nonmen jenerasyon yo, mwen menm se yon ka limit mwen ye – M’ te twò jèn, pou mwen ka konsidere Jenerasyon X, ak mwen jis twò granmoun pou mwen ka yon vrè milenè. Nan ka pa mwen an yo pa ka ekri yon tit pou mwen, kap di: "pi gwo Jenerasyon."
Lè nou pèdi dènye manm vivan yo ki te viv nan pi gwo jenerasyon an, nou pa te konnen ki jan nap fè fas ak pèt sa a. Nou tap eseye entènalize konesans ak bon konprann moun yo te bannou, nap eseye pou nou ka aprann nan erè moun yo te fè ak siksè moun yo te jwenn, men gen yon limit nan kapasite nou geyen, pou nou te ka pote yo avèk nou. Lè dènye manm yo tap pase nan fen katreventèn yo ak plis, nou oblije rekonèt ke "tout jenerasyon sa a" tap ale kite nou.
Sou pwent nouvo ane a eksklizyon, Barbara Walters te mouri a laj 93 an. Li te fèt an 1929, menm ane ak Anne Frank ak Reveran Martin Luther King Jr., ki gen memwa ak eritaj nap onore pita nan mwa sa a. Lanmò li make fen yon chapit nan listwa, lap fòse nou pou nou antre pi plis nan tan prezan an epi rekonèt ke yon nouvo epòk ap byen mache. Jenerasyon li pral manke.
Atik sa a te parèt okòmansman nan bilten Shabbat “My Jewish Learning's Recharge” nan dat 7 janvye. 2023. My Jewish Learning se yon òganizasyon ki pa fè pwofi epi li depann sou èd tout moun ki ka ede l’.
KLIKE ANBA POU JWENN NOU SOU WHATSAPP OU SOU TELEGRAM
No comments: